Tổng hợp các thuật ngữ trong xây dựng cần biết cho mọi công trình

Trong lĩnh vực xây dựng, việc hiểu rõ các thuật ngữ chuyên ngành đóng vai trò vô cùng quan trọng. Nó giúp chủ đầu tư, kiến trúc sư, kỹ sư và cả khách hàng nắm bắt chính xác thông tin, tránh nhầm lẫn trong quá trình thi công. Dưới đây là tổng hợp các thuật ngữ trong xây dựng phổ biến nhất hiện nay mà Vietnamarch chia sẻ, giúp bạn dễ dàng tiếp cận và áp dụng trong thực tế.

1. Thuật ngữ chung trong xây dựng

Đây là những khái niệm cơ bản xuất hiện thường xuyên trong mọi công trình:

• Bản vẽ kiến trúc: Bản vẽ thể hiện tổng thể thiết kế của công trình bao gồm mặt bằng, mặt đứng, mặt cắt. Đây là tài liệu quan trọng để thi công đúng với ý tưởng thiết kế.
• Bản vẽ kết cấu: Bản vẽ mô tả chi tiết kết cấu chịu lực như móng, dầm, cột, sàn.
• Giấy phép xây dựng: Văn bản do cơ quan nhà nước cấp, cho phép tiến hành xây dựng công trình theo quy định pháp luật.
• Dự toán xây dựng: Bảng tính chi phí dự kiến của toàn bộ công trình, bao gồm nguyên vật liệu, nhân công, thiết bị.
• Hợp đồng xây dựng: Thỏa thuận giữa chủ đầu tư và nhà thầu về các điều khoản thi công, thời gian, chi phí và trách nhiệm của các bên.

2. Thuật ngữ về vật liệu xây dựng

Hiểu đúng tên gọi và tính chất vật liệu giúp lựa chọn phù hợp, đảm bảo chất lượng công trình:

• Bê tông: Hỗn hợp gồm xi măng, cát, đá, nước và phụ gia, được sử dụng để tạo kết cấu chịu lực.
• Cốt thép: Thép chịu lực bên trong bê tông, giúp tăng khả năng chịu nén và kéo.
• Gạch block: Loại gạch bê tông không nung, có độ bền cao và thân thiện môi trường.
• Thạch cao: Vật liệu nhẹ, thường dùng để làm trần, vách ngăn, trang trí nội thất.
• Tấm xi măng sợi: Tấm phẳng làm từ xi măng kết hợp sợi cellulose, chịu ẩm và chống cháy tốt.
• Sơn chống thấm: Loại sơn bảo vệ bề mặt, ngăn nước thấm vào kết cấu tường, sàn, mái.

3. Thuật ngữ về kết cấu và thi công

Những thuật ngữ này giúp giải thích chi tiết các hạng mục trong quá trình xây dựng:

• Móng nhà: Phần nền chịu tải trọng của toàn bộ công trình, gồm các loại móng băng, móng cọc, móng đơn.
• Dầm: Thanh chịu lực đặt ngang, dùng để truyền tải trọng từ sàn xuống cột hoặc tường.
• Cột: Kết cấu thẳng đứng, chịu lực chính để nâng đỡ toàn bộ công trình.
• Sàn: Bề mặt phẳng của từng tầng, có nhiệm vụ phân chia không gian và chịu tải.
• Lan can: Hệ thống bảo vệ an toàn cho cầu thang, ban công, sân thượng.
• Cốt nền: Cao độ của mặt đất đã được san lấp, làm chuẩn để xây dựng các hạng mục khác.

*** Xem thêm: Sơ đồ mặt bằng là gì? Tìm hiểu chi tiết trong thiết kế xây dựng

4. Thuật ngữ về thiết kế kiến trúc

Khi làm việc với kiến trúc sư hoặc đơn vị thi công, các thuật ngữ này sẽ xuất hiện thường xuyên:

• Phong cách thiết kế: Xu hướng kiến trúc như hiện đại, tân cổ điển, tối giản, Indochine…
• Công năng: Chức năng sử dụng của từng không gian trong ngôi nhà hoặc công trình.
• Thông gió tự nhiên: Giải pháp lấy gió, lấy sáng bằng các khe, cửa, giếng trời.
• Mặt bằng công năng: Bản vẽ bố trí các phòng, khu vực sinh hoạt, đảm bảo tiện nghi và thẩm mỹ.
• Trần thạch cao chìm: Dạng trần giấu toàn bộ khung xương bên trong, mang lại vẻ đẹp phẳng mịn, hiện đại.
• Cửa võng: Chi tiết trang trí gỗ truyền thống trong các công trình tâm linh như nhà thờ họ, đình chùa.

5. Thuật ngữ về hoàn thiện nội – ngoại thất

Giai đoạn hoàn thiện quyết định đến tính thẩm mỹ và độ bền của công trình:

• Ốp lát: Công đoạn lát gạch nền, ốp tường bằng gạch, đá hoặc các vật liệu khác.
• Bả matit: Lớp xử lý bề mặt tường trước khi sơn, giúp tường phẳng và mịn.
• Sơn lót: Lớp sơn đầu tiên giúp tăng độ bám dính và bảo vệ tường.
• Phào chỉ: Chi tiết trang trí bằng thạch cao, gỗ hoặc nhựa, tạo điểm nhấn cho trần và tường.
• Trần nổi: Hệ thống trần có khung xương lộ ra, dễ dàng tháo lắp khi cần sửa chữa.
• Lam gỗ: Thanh gỗ trang trí, tạo cảm giác sang trọng và thoáng mát.

6. Thuật ngữ về quy trình thi công

Nắm được các bước cơ bản sẽ giúp gia chủ theo sát tiến độ xây dựng:

• Thi công phần thô: Giai đoạn xây dựng kết cấu chịu lực gồm móng, cột, dầm, sàn, tường.
• Thi công hoàn thiện: Giai đoạn lắp đặt cửa, lát sàn, sơn tường, lắp thiết bị điện nước.
• Nghiệm thu: Quá trình kiểm tra, đánh giá chất lượng công trình trước khi bàn giao.
• Bảo hành: Cam kết của nhà thầu về việc sửa chữa hạng mục bị lỗi trong thời gian quy định.

*** Xem thêm: Quy trình thiết kế thi công văn phòng chuyên nghiệp

7. Lợi ích khi nắm vững các thuật ngữ xây dựng

Việc hiểu rõ các thuật ngữ không chỉ giúp bạn giao tiếp dễ dàng với kiến trúc sư, kỹ sư mà còn:

• Kiểm soát chất lượng: Nắm được từng hạng mục để giám sát thi công chính xác.
• Tối ưu chi phí: Biết rõ vật liệu và quy trình giúp dự toán chính xác, tránh phát sinh.
• Đảm bảo tiến độ: Hiểu quy trình giúp theo dõi thời gian xây dựng hiệu quả hơn.
• Đạt chuẩn phong thủy: Thấu hiểu các khái niệm liên quan đến kích thước, vị trí để bố trí hợp lý.

8. Vspace Design – Đơn vị tư vấn và thi công chuyên nghiệp

Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế – thi công nội thất, Vspace Design tự hào là đơn vị uy tín hàng đầu tại Việt Nam. Chúng tôi cung cấp dịch vụ trọn gói từ thiết kế kiến trúc, thi công phần thô, hoàn thiện nội thất cho đến các công trình tâm linh như nhà thờ họ, phòng thờ gia đình, đình chùa. Đội ngũ kiến trúc sư, kỹ sư chuyên môn cao luôn sẵn sàng tư vấn chi tiết, giúp khách hàng hiểu rõ từng thuật ngữ trong xây dựng để đưa ra lựa chọn tối ưu nhất.

Vspace Design: Đơn vị thiết kế thi công văn phòng trọn gói: 0911.727.97